Krzyż łaciński metalowy, kuty, na granitowym postumencie, 1918 r.

Krzyż łaciński metalowy, kuty, z ozdobnymi esownicami z taśmy żelaznej wokół belek krzyża, z blaszaną okrągłą puszką z pasyjką, wmontowaną na skrzyżowaniu ramion. Krzyż został osadzony w granitowym postumencie o trzech uskokach, lekko zaokrąglonym u góry, ustawionym na prostopadłościennym betonowym cokole. W górnej części postumentu wyryty krzyż i inskrypcja. Krzyż stoi w obrębie kwadratowej działki, w całości wybetonowanej i jest otoczony współczesnym, stylizowanym ogrodzeniem metalowym, z elementów kutych i odlewanych.

CZAS POWSTANIA: [28 stycznia?] 1918 r.

TREŚĆ INSKRYPCJI:

OD POWIETRZA / GŁODU OGNIA / I / WOJNY

WYBAW NAS / PANIE / 1918 ROKU [28/1?] //

HISTORIA:

Krzyż ufundowano w centralnej części dawnej wsi Białostoczek na niezabudowane  działce (w 1977 r. ul. Białostoczek 42). W chwili fundacji ul. Radzymińska nie sięgała jeszcze do tego miejsca. Krzyż był zapewne prośbą o Bożą opiekę w trudnych czasach wojennych. Wcześniej (mimo, że układ inskrypcji na to wskazywał) nie było widać dziennej i miesięcznej daty ustawienia krzyża. Dopiero po renowacji obiektu, przeprowadzonej w ostatnich latach, ukazała się słabo czytelna data 28/1[?]. Jeśli została dobrze odczytana, nie można oczywiście wiązać krzyża z intencją wdzięczności za odzyskanie przez Polskę niepodległości. Krzyż został odnotowany na mapie miasta z 1937 r. i 1960 r. Podobnie jak inne krzyże z ulicy Białostoczek (zob. nr nr 9-10,12-13), dzięki wspólnym działaniom Parafii Rzymskokatolickiej pw. Miłosierdzia Bożego w Białymstoku, Białostockiej Spółdzielni Mieszkaniowej oraz okolicznych mieszkańców, został odnowiony ok. 2010 r. Otrzymał nowe,

stylizowane ogrodzenie, w miejsce dotychczasowego pamiętającego lata 70. XX w. Krzyż jest objęty ochroną na podstawie zapisu w planie miejscowym zagospodarowania przestrzennego części osiedla Białostoczek w rejonie ul. Radzymińskiej i ul. Sokólskiej, zatwierdzonym uchwałą nr LXI/747/06 Rady Miejskiej Białegostoku z 25.09.2006 r.

Opis pochodzi z książki Marty Wróbel „Białostockie krzyże i kapliczki”, Białystok, 2017, do pobrania bezpłatnie na stronie internetowej miasta Białystok: www.bialystok.pl/pl/dla_mieszkancow/kultura/katalog-bialostockich-krzyzy-i-kapliczek.html

Fot. Tomasz Pienicki